Data ostatniej aktualizacji:
Język rumuński jest pod wieloma względami językiem nietypowym – jest on bowiem językiem romańskim, wywodzącym się od łaciny, jednak w przeciwieństwie do swoich kuzynów nie mamy żadnych śladów jego rozwoju przed epoką nowożytną. Najstarszy dokument napisany w języku rumuńskim to bowiem list z 1521 roku! Przez wiele stuleci pismo rumuńskie również nie było skodyfikowane, a aż do 1989 równolegle istniały dwa alfabety: łaciński (wzorowany na węgierskim) i cyrylica (wzorowana na rosyjskim). Nawet dzisiaj odczytywanie słów rumuńskich może sprawić trudność osobom nie będącym native speakerami.
Dlaczego więc rumuński jest nam potrzebny? Przede wszystkim podczas wakacji w Rumunii! Jest to położony niedaleko nas kraj który cieszy się ciepłym, przyjemnym klimatem – wakacje na rumuńskim wybrzeżu Morza Czarnego są tańsze niż nad naszym Bałtykiem, a pogoda przy tym jest gwarantowana! W Rumunii znajomość angielskiego jest podobna do polskiej, więc nawet jeśli mówimy w tym języku nie mamy gwarancji, iż na miejscu zostaniemy zrozumieni. Dlatego też przed podróżą do Rumunii czy Mołdawii warto nauczyć się podstaw rumuńskiego aby w razie czego móc porozumieć się z miejscowymi.
Poniżej prezentujemy słowniczek-minimum, rozmówki turystyczne niezbędne dla każdego turysty!
Wymowa języka rumuńskiego
W języku rumuńskim występuje kilka znaków nie występujących w języku polskim. Na szczęście większość z nich ma polskie odpowiedniki:
• A i Ă odpowiadają polskiemu A
• Â i Î z kolei odpowiadają polskiemu Y (należy więc dobrze przyjrzeć się kropce nad A!)
• Ș to polskie Sz
• zaś Ț to polskie C
Problem w wymowie może sprawiać też zapis z literami C (normalnie czytaną jako K, ale w formacjach –cea, -cio, -ciu, -ci stającą się –cza, -czo, -czu, -cz), G (normalnie wymawiane jako G, ale stające się Dż przed literami e lub i, wedle tej samej zasady co przy C), J (wymawiane Ż), Q (wymawiane K), U (wymawiane U lub Ł zależnie od słowa), W (wymawiane W, Ł lub U zależnie od słowa), X (wymawiane Ks lub Gz w zależności od słowa), Y (wymawiane I lub J w zależności od słowa). Generalnie rumuńska ortografia jest nieintuicyjna i warto sprawdzać w internetowych słownikach wymowy poszczególnych słów i nazw własnych.
Zobacz także rozmówki i podstawowe zwroty po Grecku.
Podstawowe zwroty w języku rumuńskim
Dzień dobry – Buna dimineata
Cześć – Bună
Witam – Salut
Dobry wieczór – Bună seara
Do widzenia – La revedere
Do zobaczenia – Ne vedem în curând
Dobranoc – Noapte bună
Miłego dnia – O zi bună
Rumunia – România
Polska – Polonia
Jestem Polką / Polakiem – Sunt polonez / polonez
Nazywam się…- Numele meu este…
Grzecznościowe zwroty po rumuńsku
Tak – Da
Nie – Nu
Dziękuje – Mulțumesc
Proszę – Vă rog
Przepraszam – Scuzati-ma
Jak się masz? – Ce mai faceți?
Dobrze – Bine
Bardzo dobre -Foarte bine
Smacznego – Bucura-te de masa ta
Na zdrowie – Să vă binecuvânteze
Pozdrowienia – Salutari
Rozmówki rumuńskie w sklepie i w restuaracji
Ile to kosztuje? – Cat costa?
Poproszę kilogram / pół kilo/ x gram – Aș dori un kilogram / jumătate de kilogram / x gram
Ile płacę? – Cat trebuie sa platesc?
Poproszę menu – Un meniu, vă rog
Jestem wegetarianinem/ weganinem/ na diecie bezglutenowej – Sunt vegetarian / vegan / urmează o dietă fără gluten
Bez cukru – Fara zahar
Wytrawne/słodkie wino czerwone/białe – Vin roșu / alb uscat / dulce
Na wynos – La pachet
Rachunek – Factură
Czy można płacić kartą kredytową? – Pot sa platesc cu cardul de credit?
Smakowało – A gustat
Sklep – Magazin
Kantor – Casa de schimb valutar
Apteka – Farmacie
Sprawdź także rozmówki i podstawowe zwroty po węgiersku.
Rumuńskie słówka przydatne podczas wakacji
Dziś – Astăzi
Jutro – Mâine
Tydzień – Săptămâna
Blisko – Aproape
Daleko – Departe
Wakacje – Sărbători
Morze – Marea
Miasto – Oraș
Centrum – Centru
Lotnisko – Aeroport
Szpital – Spital
Konsulat – Consulat
Bilet – Bilet
Zakaz parkowania – Parcarea Interzisă
Autostrada – Autostradă
Dom – Casă
Wolne pokoje – Camere libere
Łazienka – Baie
Prysznic – Duș
Umowa – Acord
Sprawdź też rozmówki i podstawowe zwroty po bułgarsku.
Liczby po rumuńsku
Liczba Kardynalna Porządkowa
0 zero
1 un (m) o (f) primul (m) prima (f)
2 doi al doilea (m) a doua (f)
3 trei al treilea (m) a treia (f)
4 patru al patrulea (m) a patra (f)
5 cinci al cincilea (m) a cincea (f)
6 șase al șaselea (m) a șasea (f)
7 șapte al șaptelea (m) a șaptea (f)
8 opt al optulea (m) a opta (f)
9 nouă al nouălea (m) a noua (f)
10 zece al zecelea (m) a zecea (f)
11 unsprezece al unsprezecelea (m)
a unsprezecea (f)
12 doisprezece al doisprezecelea (m)
a doisprezecea (f)
13 treisprezece al treisprezecelea (m)
a treisprezecea (f)
14 paisprezece al paisprezecelea (m)
a paisprezecea (f)
15 cincisprezece al cincisprezecelea (m)
a cincisprezecea (f)
16 șaisprezece al șaisprezecelea (m)
a șaisprezecea (f)
17 șaptesprezece al șaptesprezecelea (m)
a șaptesprezecea (f)
18 optsprezece al optsprezecelea (m)
a optsprezecea (f)
19 nouăsprezece al nouăsprezecelea (m)
a nouăsprezecea (f)
20 douăzeci al douăzecelea (m)
a douăzecea (f)
21 douăzeci și unu al douăzeci și unulea (m)
a douăzeci și una (f)
22 douăzeci și doi al douăzeci și doilea (m)
a douăzeci și doua (f)
23 douăzeci și trei al douăzeci și treilea (m)
a douăzeci și treia (f)
24 douăzeci și patru al douăzeci și patrulea (m)
a douăzeci și patra (f)
25 douăzeci și cinci al douăzeci și cincilea (m)
a douăzeci și cincea (f)
26 douăzeci și șase al douăzeci și șaselea (m)
a douăzeci și șasea (f)
27 douăzeci și șapte al douăzeci și șaptelea (m)
a douăzeci și șaptea (f)
28 douăzeci și opt al douăzeci și optulea (m)
a douăzeci și opta (f)
29 douăzeci și nouă al douăzeci și noulea (m)
a douăzeci și noua (f)
30 treizeci al treizecilea (m)
a treizecea (f)
40 patruzeci al patruzecilea (m)
a patruzecea (f)
50 cincizeci al cincizecilea (m)
a cincizecea (f)
60 șaizeci al șaizecilea (m)
a șaizecea (f)
70 șaptezeci al șaptezecilea (m)
a șaptezecea (f)
80 optzeci al optzecilea (m)
a optzecea (f)
90 nouăzeci al nouăzecilea (m)
a nouăzecea (f)
100 o sută al o sutălea (m)
a o suta (f)
200 două sute al două sutelea (m)
a două suta (f)
300 trei sute al trei sutelea (m)
a trei suta (f)
400 patru sute al patru sutelea (m)
a patru suta (f)
500 cinci sute al cinci sutelea (m)
a cinci suta (f)
600 șase sute al șase sutelea (m)
a șase suta (f)
700 șapte sute al șapte sutelea (m)
a șapte suta (f)
800 opt sute al opt sutelea (m)
a opt suta (f)
900 nouă sute al nouă sutelea (m)
a nouă suta (f)
1.000 o mie al o mielea (m)
a o mia (f)
1.000.000 un milion
1.000.000.000 un miliard
To już koniec naszych rozmówek rumuńskich.
Zobacz też gdzie jest Ambasada Polski w Rumunii.
Z oczywistych względów nie stanowią one pełnego słownych wyrazów i fraz, które mogą nam się przydać podczas pobytu w Rumunii. Jakich niezbędnych sformułowań w nim brakuje? Podzielcie się spostrzeżeniami w komentarzach!